فارسی بلاگ هرگز نروید 

چون مقالات شما می برد و مسدودتان می کند.

مواظب فارسی بلاگ باشید.

نویسنده 

سرحد واقعی اویغورستان یا ترکستان شرقی بیش از حدود امروزین آنست بلکه ازبک و تاجیک و دیگر حدود در حقیقت ترکستان شرقی را شامل می‌شود ولی در وسعت اعلامی استان سین کیانگ از سوی چین با اعلام وسعت کنگره اویغور تفاوتی زیاد آشکار است.

به طوریکه چین ۱۶۶۶۸۰۰۰ کیلومترمربع اعلام کرده‌است ولی کنگره ۱۸۲۰۰۰۰ کیلومترمربع اعلام کرده‌است.

تفاوت در حدود بیش از ۱۵۰۰۰۰ کیلومتر است.

نویسنده 

شه رقى توٰركيستان ئيسلام جوُمهوُريييتى 

ترکستان شرقی در سال ۱۹۳۳ اعلام کشوری و رسمیت کرد ولی مورد هجوم چین واقع شد و سقوط کرد.

تنها بخشی از مغولستان موسوم به مغولستان خارجی و تایوان موسوم به چین تایپه توانستند از یوغ چین بگریزند و مستقل شوند.

در ۱۲ نوامبر «برابر با آذرماه» ۱۹۳۳ میلادی ترکستان شرقی بوجود آمد ولی توسط چینی های هویی در ۱۶ آوریل ۱۹۳۴ از میان رفت. این کشور کاشغر یا قشقه شهر را محدوده پایتختی خود قرار داد. در نقشه زیر قسمت قرمز رنگ محدوده پایتختی ایشان است. لازم به ذکر است ترکان اویغور در کشورهای پیرامون چین نیز زندگی می‌کنند.

پرچم این جمهوری از بین رفته به شکل زیر است.

نماد ترکان ماه بوده و رنگ ترکان آبی.

فردوسی گوید : «که چون ماه ترکان برآید بلند    ز خورشید ایرانش آید گزند»

فردوسی هم اشاره کرده است که نماد ترکان ماه و ستاره بوده‌است. البته عقاب و گرگ نیز نمادهای دیگر ایشان بوده است.

این جمهوری تنها دو رییس‌جمهور به خود دید یکی نیاز حاجی و دیگری عبدالباقی.

اکنون خانم ربیعه قدیر استقلال ترکستان شرقی را دنبال می‌کند.

نویسنده 

چنگیزخان بعداز فتوحات خود تصمیم گرفت تا خط و زبانی مشترک را نیز میان ملل حکمفرما کند. خودش به ترکی مرکیتی آشنایی داشت ولی زبان اویغوری را کاملتر یافت چون بعدها خواهید خواند که ترکی اویغوری چقدر عناصر لغوی عربی و گاه فارسی دارد. در ضمن اویغورها متمدن ترین قوم ترک بودند برخلاف قرقیزها که دائم شرارت پیشه می کردند. 

نویسنده 

اویغورها در ۷۴۴ میلادی خودی نشان دادند و حاکم بلاقطع خاقانی شدند ، ولی برخی منابع آنان را اوغوزها و برخی تنها در کنار رود سلنگا ذکر کرده‌اند که بعدها در چین و ختن و کاشغر و ختن و.... پراکنده شدند. و یا آنان را مفلسانی خوانده اند که همراه اغوزلر به فروش زین و سپر می پرداخته‌اند

کلهم غلط است اگر فکر کنیم ترکمنها و اویغورها در این مکان نبوده‌اند. چون اویغورها بودند که دین مانی را حمایت کردند و امروزه بسیار منابع از نوشته های ترکی تا پهلوی کشف شده‌است که نشانگر حضور آنان در این مکانهاست. در گذشته اویغورها و بیشتر ترکان را با نام ترکمن می شناختند ولی امروزه ترکمن مفهومی دیگر یافته است. این را هم بگوییم که در کجا جوامع ابتدا از خانواده شروع می شد و سپس به ایل و قبیله و سپس با متفرق شدن از هم قوم نامیده می شدند.

نویسنده 

قافیه در شعر ترکی ئوُیغُورچه یا همان اویغوری در گذشته در ابتدای بیت می آمده‌است و شاید برای خیلی‌ها قابل درک نباشد همانگونه که رباعی و بحر طویل در ابتدا برای اعراب قابل درک نبود ولی به مرور زمان قابل درک شد. اویغوران بعداز پذیرفتن اسلام و تبعیت از اوزان عروضی ، به مرور قافیه را به انتهای مصرع بردند.

از زبانهای خویشاوند نزدیک اویغوری ، ترکی جُغتایی و ترکمنی و قزاقی است معهذا ترکی آذربایجانی و ترکی استانبولی نیز هنوز نزدیکی خود را با آن حفظ کرده اند. باید توجه داشت که مراد ما از اویغوری دو زبان اویغوری در سیر تحول خویش است : ۱. اسکی اویغوری یا قدیمی ، ۲. ینی اویغوری یا جدید که اصولا به ترکی بعد از پذیرش اسلام تا کنون گویند.

نویسنده : 

اویغوران یا «ئوُیغُورلار» موفق شدند در دوره اسلامی امپراتوری ای بزرگ تشکیل دهند و حاکم بلاقطع و بلامنازع آسیای میانه و کل مغولستان خارجی و داخلی شوند و نواحی پیرامون را نیز تحت سیطره خود آورند.این قوم مسلمان در ۷۴۴ میلادی تا ۸۴۰ میلادی که با هجوم قوم ترک دیگری به نام قرقیز از میان رفت پابرجا بود. مورخان پایتخت آنان را شهر اردو بالیغ ذکر کرده‌اند.

گستره امپراتوری اویغور که گاه به سرحد جیحون و گاه به رود سند در تبت و گاه تمام رود سرحدی منچوری با روسیه امروزی را شامل می شده‌است معهذا تسلط ۹۶ ساله اویغورلار بیشتر بر همین نواحی بوده‌است و این سرحد دائمی اویغور بوده‌است.

اویغور را اوغُر هم گویند و قبایل وسیع آنان شامل : هون ، بوقوت ، بایرَقو، تونقرا ، سیقار ، چای ، سوقولون ، پی آ پو، و....

به گفته رشیدالدین فضل الله همدانی ترکان اویغور نامی دیگر دارند ، رشید از یهودیان تازه مسلمان بود و در آخر از او ذکری می کنیم.

نویسنده و محقق : اشکان ارشادی 

بعد از حوادث ناگواری که برایم پیش آمد و آنکه غضروف سر انگشت وسط دستم یعنی همانجا که فشار قلم بر آن می افتد، شکست و دیگر نتوانستم خط زیبا بنویسم و یا نقاشی های فوق زیبا بکشم به حرف استادم کردم و زبان ترکی «ئوُیغُورچه» را مورد مطالعه قرار و یادداشت برداری قرار دادم.

اما مشکلات زیاد بود چون در کرمانشاه حتی یک کتاب به ترکی آذربایجانی نمی توان یافت چه برسد به ترکی اویغوری؟ 

اما به مصداق مثل «آختاران آپار» یا آنکه در فارسی دری : جوینده یابنده است. بالاخره ضعف‌ها را پر کردم و اکنون افتخار آن دارم تا اندک اندک از ترکی اویغوری بگویم. ولی ابتدا باید وبسایت خودم را ثبت کنم یا آنکه در کانالی ابتدا با صدای خودم شرح بیان کنم و سپس در اختیار عموم بخصوص بچه‌های آذربایجان قرار دهم یعنی تمام ترکان ایران از قشقایی تا ترکان خراسان و حتی ترکان شهرستان سنقر در کرمانشاه. 

خوب ئوُیغُورچه یعنی چه؟ 

اویغور که نام گروهی از ترکان است و گویند متمدن ترین گروه از ترکان بوده‌اند. اویغوران پناه دهنده مانی پیامبر و کتب پهلوی پارسی بودند.

اما چه در ئوُیغُورچه.

چه در اینجا همان جه و جا در ترکی آذربایجانی را معادل می‌شود و به مانند : ترکجه ، فارسجا.

بچه‌های آذربایجان ، البته نه همه ، متأسفانه کمکی در وسایل ارتباط جمعی بر این بنده حقیر نکردند و اغلب مسخره کنان مرا فارسی کنجکاو می خواندند ولی اندک بچه‌هایی بودند که کمکی روا دارند ولی من بیشتر از کتب و یادداشت برداری های خودم بیشترین استفاده را کردم. 

بچه‌های تبریز و.... باید درک کنند که در اغلب مواقع گل زیبا در خاکی رشد می‌کند که اصلا انتظارش نداشته اند مثلا اکنون در کرمانشاه من افتخار دارم تا چندین زبان و علوم و بخصوص ترکی را بررسی و آموزش دهم.

تا آنجا که می توانید لغت و کتاب جمع‌آوری کنید و برایم بفرستید.

شاعر بزرگ سرزمین ما گفته :

«که ترکی هنر است و فارسی شکر» 

حال این را هم بچه‌های فارسی بلد چه در ایران و افغانستان و تاجیکستان و.... لحاظ کنند که درک و حتی نوشتن و تفکر به هنری بسیار بالا می باشد و من به خود افتخار می کنم که حتی شعر ترکی بر اوزان عروضی هم پای فارسی سرایش می کنم. البته بنده تباری ترک دارم و ریش زیر چانه ام را به احترام اویغوری میگذارم بخصوص استاد قرائت قرآنم که یادداشتهای فراوانی در «علم تجوید» دارم که برای شما بازگو خواهم کرد. 

نویسنده : اشکان ارشادی 

اویغورها مثلی در زبان ترکی دارند که متأسفانه امروزه به نام مثل ژاپنی شناخته می‌شود.

احتمالا این مثل بهمراه گسترش امپراتوری های گوک ترک و ایغور و بعدها مغولها که دبیران و دیوانسالاران اویغور داشته اند به دیگر نواحی رفته است. در این مثل آموزنده هشداری نهفته است که باید مورد توجه قرار بگیرد. 

«نصف هر دروغی راست است ؛ پس یکدفعه به کسی نگویید دروغ می گویی» . 

کاری که خیلی از اوقات ما مرتکب می شویم و بعد می فهمیم که فلان ماجرا آنقدر و به آنگونه که شنیده‌ایم نبوده‌است.

برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان اویغور و امپراتوری اوراسیا و آدرس uyghur.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.